Przedmowa

Napisanie przedmowy jest zawsze dużym wyzwaniem dla autora lub redaktora podręcznika. Jak bowiem na jednej stronie scharakteryzować zawartość blisko 1500 stron publikacji oraz przekonać, że są one warte przeczytania? To nieco przytłacza mimo świadomości, że przedmowa jest częścią książki zwykle pomijaną.

Pozwalam sobie zwrócić uwagę na dwie okoliczności. Po pierwsze, zdobywanie wiedzy medycznej jest czynnością, dla której nie istnieje ani forma dokonana czasownika, ani żaden określony rodzaj i ustalona liczba podręczników. Po drugie, o ile zadaniem większości podręczników medycznych jest przekazanie konkretnej dawki informacji, o tyle głównym celem „Vademecum medycyny wewnętrznej” jest pomoc lekarzowi w wykorzystaniu wiedzy wcześniej zdobytej – nie po to, aby zdać jakikolwiek egzamin (chociaż czemu nie?), ale by lepiej mógł sobie radzić w codziennej pracy, polegającej na pomocy choremu.

Chory, który zgłasza się zwykle z niecharakterystycznymi dolegliwościami i wykazuje liczne, nieswoiste objawy, stanowi dla lekarza nie lada wyzwanie. Odsyłanie go od specjalisty do specjalisty nie jest dobrym rozwiązaniem. Tym bardziej że w Polsce istnieje obecnie 41 specjalizacji „dwumodułowych”, 37 „jednomodułowych” i 8 dodatkowych. Do tego bliżej nieokreślona liczba przepisów regulujących, rozporządzeń i „pakietów”. Trudności w poruszaniu się w tym biurokratyczno-specjalistycznym gąszczu najprawdopodobniej legły u podstaw uruchomienia nowych kierunków studiów, jak np. coaching medyczny, które mają kształcić odpowiednich doradców i przewodników po skomplikowanym systemie służby zdrowia.

Ambicją autorów „Vademecum …” jest przypomnienie niezmiennie obowiązującej w medycynie zasady, że rozpoznaje się wprawdzie choroby, ale leczy zawsze chorego, który jest psychosomatyczną jednością i może mieć wiele różnych schorzeń. Mottem książki mogą być natomiast słowa prof. Kornela Gibińskiego, że podstawą medycyny pozostaje niezmiennie rozum i serce lekarza. Wbrew coraz powszechniejszym wyobrażeniom, tych dwóch elementów nie zastąpi żadna liczba najdoskonalszych nawet przepisów i dyrektyw stworzonych przez genialnego organizatora, menadżera lub biznesmena. Podobnie jak żaden podręcznik nie zastąpi Nauczyciela. Inna sprawa, że sposób organizacji systemu ochrony zdrowia może czynić pracę lekarza bardziej wydajną lub przyczyniać się do marnowania środków. Warto przy tym uświadomić sobie, że znacznie bardziej skuteczne od leczenia jest zapobieganie chorobom, które z kolei nie jest możliwe bez czynnego udziału całego społeczeństwa. Wytrwałe głoszenie tej prawdy jest moralnym obowiązkiem każdego lekarza.

Powstanie podręcznika było inicjatywą Wydawnictwa Lekarskiego PZWL i nie byłoby możliwe bez nadzwyczajnego i życzliwego zaangażowania jego Zespołu Redakcyjnego na czele z panią redaktor Stellą Nowośnicką-Pawlitko. „Vademecum medycyny wewnętrznej” jest wspólnym dziełem kilkudziesięciu autorów,którzy zechcieli się podzielić swoim doświadczeniem i cierpliwie znosili prośby i uwagi redaktora. Im wszystkim oraz osobom, które w jakikolwiek sposób przyczyniły się do powstania tej książki, składam serdeczne podziękowania.W imieniu całego zespołu twórców „Vademecum…” pozwalam sobie wyrazić nadzieję, że sprosta ono oczekiwaniom jego inicjatorów i będzie przydatne dla wielu lekarzy oraz innych pracowników służby zdrowia, a pośrednio i bezpośrednio – także dla chorych, którzy niezmiennie pozostają celem medycyny.

prof. dr hab. n. med. Jan Duława

Spis rozdziałów

Wprowadzenie do medycyny klinicznej. Wybrane zagadnienia etyki lekarskiej
Postępowanie z pacjentem ambulatoryjnym
Główne czynniki warunkujące zdrowie i najważniejsze czynniki ryzyka chorób
Epidemiologia – podstawowe zagadnienia
Diagnostyka różnicowa najważniejszych objawów podmiotowych i przedmiotowych
Interpretacja podstawowych badań laboratoryjnych i testów diagnostycznych
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa
Kardiologia
Nadciśnienie tętnicze
Alergia
Hematologia
Reumatologia i angiologia
Endokrynologia
Zaburzenia przemiany materii – cukrzyca
Nefrologia
Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej
Wybrane metaboliczne choroby kości
Podstawy geriatrii
Choroby neurologiczne
Elementy psychiatrii w praktyce internistycznej
Okulistyka
Zatrucia w praktyce internistycznej
Choroby kobiece w praktyce internistycznej
Objawy laryngologiczne w praktyce internistycznej
Objawy stomatologiczne w praktyce internistycznej
Dermatologia
Konsultacje internistyczne na oddziałach zabiegowych
Podstawy medycyny paliatywnej i opieki paliatywnej
Technika najważniejszych zabiegów wykonywanych na oddziale chorób wewnętrznych i w ambulatorium
Gastroenterologia
Choroby układu oddechowego
Choroby zakaźne
Interakcje lekowe

Pobierz spis treści

Autorzy

dr n. med. Marcin Basiak
Klinika Chorób Wewnętrznych i Farmakologii Klinicznej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Agnieszka Batko-Szwaczka
Klinika Geriatrii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Tomasz Bednarczuk
Klinika Chorób Wewnętrznych i Endokrynologii
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

dr n. med. Monika Bociąga-Jasik
Klinika Chorób Zakaźnych, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum

dr n. med. Magdalena Boczarska-Jedynak
Specjalistyczna Praktyka Neurologiczna w Katowicach

dr hab. n. med. Iwona Bojar, prof. IMW
Zakład Problemów Zdrowotnych Wieku Podeszłego,
Instytutu Medycyny Wsi w Lublinie

prof. dr hab. n. med. Anna Boroń-Kaczmarska
Kliniczny Oddział Chorób Zakaźnych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Bytomiu

prof. dr hab. n. med. Ligia Brzezińska-Wcisło
Klinika Dermatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Łukasz Bułdak
Klinka Chorób Wewnętrznych i Farmakologii Klinicznej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Jan Duława
Klinika Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Anna Duława-Bułdak
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Maria Flak
Klinika Neurorehabilitacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Kaowicach

prof. dr hab. n. med. Edward Franek
Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii
Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie

dr hab. n. med. Maria Gańczak, prof. PUM
Zakład Zdrowia Publicznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

dr hab. n. med. Aleksander M. Garlicki
Klinika Chorób Zakaźnych, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum

prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gąsior
Klinika Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr hab. n. med. Agnieszka Gorzkowska
Klinika Neurologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Władysław Grzeszczak
Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Maciej Haberka
Klinika Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Marek Hartleb
Klinika Gastroenterologii i Hepatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Grzegorz Helbig
Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach

dr hab. n. med. Michał Holecki
Klinika Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Przemysław Jałowiecki
Katedra Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Mirosława Janowska
Klinika Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach

lek. Aneta Jańczyk
Klinika Chorób Wewnętrznych i Endokrynologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

dr n. med. Ewa Jastrzębska-Maj
Klinika Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Lucjan Kępa
Oddział Kliniczny Chorób Zakaźnych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Bytomiu

lek. Tomasz Kłopotowski
Regionalny Ośrodek Ostrych Zatruć z Oddziałem Toksykologii Klinicznej
Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu

prof. dr hab. n. med. Franciszek Kokot
Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr hab. n. med. Maciej Kondrusik
Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

prof. dr hab. n. med. Irena Krupka-Matuszczyk
Klinika Psychiatrii i Psychoterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr hab. n. med. Ewa Krzystanek
Klinika Neurologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr hab. n. med. Marek Krzystanek
Klinika Psychiatrii i Psychoterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Eugeniusz Józef Kucharz
Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach

dr n. med. Andrzej Kułach
Klinika Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Andrzej Kurek
Oddział Geriatryczny, Szpital Powiatowy w Mikołowie

prof. dr hab. n. med. Sławomira Kyrcz-Krzemień
Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach

dr hab. n. med. Anna Lis-Święty
Klinika Dermatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

lek. Radosław Marciniak
Katedra Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Mazur
Kliniczny Oddział Chorób Zakaźnych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach

prof. dr hab. med. Hanna Misiołek
Katedra Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Maciej Misiołek
Oddział Kliniczny Otorynolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Duława
Klinika Gastroenterologii i Hepatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach

dr n. med. Barbara Oczko-Grzesik
Oddział Kliniczny Chorób Zakaźnych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Bogusław Okopień
Klinika Chorób Wewnętrznych i Farmakologii Klinicznej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opala
Klinika Neurologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Sławomir Andrzej Pancewicz
Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

prof. dr hab. n. med. Władysław Pierzchała
Klinika Pneumonologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Monika Puzianowska-Kuźnicka
Zakład Geriatrii i Gerontologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego
w Warszawie

dr n. med. Jadwiga Pyszkowska
Poradnia Medycyny Paliatywnej, Samodzielny Publiczny Cenralny Szpital Kliniczny
im. prof. K. Gibińskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Barbara Rogala
Klinika Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Joanna Siuda
Klinika Neurologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Mariusz Skowerski
Klinika Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Barbara Sobala-Szczygieł
Oddział Kliniczny Chorób Zakaźnych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Bytomiu

lek. Marcin Sosnowski
Oddział Geriatrii, Centrum Zdrowia w Mikołowie

dr n. med. Dorota Strzałkowska
Klinika Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach

dr hab. n. med. Jan Szewieczek
Klinika Geriatrii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr hab. n. med. Maciej Świat
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 3 Rybnik

prof. dr hab. n. med. Marta Tanasiewicz
Katedra Stomatologii Zachowawczej z Endodoncją
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

dr n. med. Romuald Twardowski
Klinika Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Alicja Wiercińska-Drapało
Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

prof. dr hab. n. med. Andrzej Witek
Klinika Ginekologii i Położnictwa Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Edward Wylęgała
Oddział Kliniczny Okulistyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Jan E. Zejda
Katedra Epidemiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Do pobrania

Vademecum Medycyny Wewnętrznej – spis treści